Kemik dokusunda anormal hücre büyümesi sonucu oluşan kitlelerdir. İyi huylu tümörler genellikle yayılmaz ve zararsızdır. Kötü huylu tümörler ise kanserlidir ve hızla yayılabilir. Kemik ağrısı, şişlik ve hareket kısıtlılığı belirtiler arasındadır. Çocuklar ve genç erişkinlerde daha sık görülür. Kemik tümörü tanısı için röntgen, MR ve biyopsi kullanılır. Tedavi cerrahi, kemoterapi veya radyoterapi içerir. Erken teşhis önemlidir.
Kemik Tümörü Belirtileri Nelerdir?
En sık görülen belirtisi ağrıdır. Bu ağrı genellikle tümörün bulunduğu bölgeye lokalize olur ve zamanla şiddetlenebilir. Özellikle gece saatlerinde veya dinlenme sırasında daha belirgin hale gelebilir. Etkilenen bölgede şişlik veya fark edilebilir bir kitle oluşabilir. Bu durum, tümör büyüdükçe belirginleşir. Kemik tümörü eklemlere yakın bir bölgede bulunuyorsa, hareket kısıtlılığı, sertlik veya eklem ağrısı yaşanabilir. Tümörlü kemikler zayıfladığı için kolayca kırılabilir. Küçük bir darbe veya yaralanma bile kırıklara yol açabilir.
İleri evrelerde genel yorgunluk, halsizlik ve istemsiz kilo kaybı görülebilir. Bazı tümörler, vücudun genel enflamatuvar tepkilerini artırır, ateş ve gece terlemelerine neden olabilir. Tümör yüzeye yakınsa, ciltte renk değişiklikleri veya sıcaklık artışı fark edilebilir. Bu belirtiler yalnızca kemik tümörü durumlarına özgü olmayabilir. Enfeksiyonlar veya diğer hastalıklar da benzer semptomlara yol açabilir. Şüpheli durumlarda kesin tanı için bir doktora başvurulmalı ve görüntüleme yöntemleri ile biyopsi gibi testler yapılmalıdır.
Kemik Tümörü Neden Olur?
Genetik faktörler, kemik tümörü oluşumunda önemli bir rol oynayabilir. Bazı kişiler, kalıtsal genetik mutasyonlar nedeniyle tümör geliştirme riski taşır. Örneğin, Li-Fraumeni sendromu veya Retinoblastom geni mutasyonları, yatkınlığı artırabilir. Yüksek doz radyasyona maruz kalmak, kemik hücrelerinin DNA’sına zarar vererek tümör oluşumuna neden olabilir. Özellikle, kanser tedavisi sırasında alınan radyoterapi, ilerleyen yıllarda tümöre yol açabilir. Kemik travmaları, bazı durumlarda kemik dokusunun anormal bir şekilde iyileşmesine neden olur. Ancak bu ilişki her zaman net değildir ve sadece tetikleyici faktörlerden biri olabilir. Büyüme çağında, kemiklerin hızla geliştiği ergenlik döneminde, osteosarkom gibi bazı tümörler daha sık görülür.
Bu durum, büyüme plakalarındaki hızlı hücre bölünmesiyle ilişkilidir. Paget hastalığı gibi bazı kemik hastalıkları, kemik yapısında bozulmaya yol açarak tümör oluşumuna zemin hazırlayabilir. Bu tür hastalıklarda kemik hücrelerinin anormal büyüme riski artar. Zayıf bir bağışıklık sistemi, vücudun anormal hücrelerle savaşma kapasitesini azaltabilir. Özellikle, bağışıklık yetmezliği olan bireylerde tümör oluşumu riski artar. Bazı kötü huylu tümörler, başka organlardan kemiğe metastaz yapabilir. Bu durum, özellikle ileri evre kanserlerde sık görülür ve kemiğin tümörleşmesine neden olabilir. Kemik tümörü nedeni bireyden bireye farklılık gösterebilir. Bu yüzden risk faktörleri veya semptomlar görüldüğünde bir uzmana başvurmak erken tanı ve tedavi için önemlidir.
Kemik Tümörü Nasıl Tedavi Edilir?
Çoğu durumda cerrahi, tümörün çıkarılması için temel tedavi yöntemidir. Tümör, sağlıklı dokuyla birlikte tamamen çıkarılmaya çalışılır. Tümörün çıkarılmasından sonra, kemiğin eksik kısmı protez, greft ya da implantlarla onarılır. Çok ilerlemiş ya da yayılmış tümörlerde, ekstremiteyi kurtarmanın mümkün olmadığı durumlarda ampütasyon yapılabilir. Özellikle osteosarkom ve Ewing sarkomu gibi malign kemik tümörü vakalarında kullanılır. Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmeyi hedefler. Cerrahiden önce tümörü küçültmek ve cerrahiden sonra kalan kanser hücrelerini temizlemek için uygulanır.
Radyasyon tedavisi Ewing sarkomu gibi radyoterapiye duyarlı tümörlerde kullanılır. Ameliyatın mümkün olmadığı veya riskli olduğu durumlarda uygulanabilir. Tümörde kullanılan hedefe yönelik tedaviler, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını durdurmayı amaçlayan ilaçları içerir. Hastalarda ağrıyı azaltmak için ağrı kesiciler ve diğer yöntemler kullanılır. Fizik tedavi, cerrahi sonrası hastanın hareket kabiliyetini kazanmasına yardımcı olur. Tedavi sonrası, tümörün nüks etme ihtimaline karşı düzenli görüntüleme ve kontroller yapılır. Kemik tümörü tedavisinde erken teşhis, tedavi başarısını büyük ölçüde artırır. Eğer belirtileriniz varsa, bir ortopedik onkolog ya da uzman bir doktora başvurmanız önemlidir.
